16-19 Nisan 2019 tarihlerinde, Belek/Antalya’da bu yıl 25.si düzenlenen Türkiye 26. Uluslararası Madencilik Kongresi ve Sergisi’ne (IMCET 2019) Maden Optimizasyonu üzerine hazırlamış olduğum akademik bildiri ile katılmaktan son derece mutluluk duyuyorum. Bu yıl düzenlenen kongre her zaman olduğu gibi yine heyecan vericiydi. Yerli ve yabancı bir çok katılımcı ve konuşmacının dahil olduğu bu etkinlikte, firma ve temsilcileri, akademisyenler, maden çalışanları birbirleri ile iletişimi güçlendirme ve iş ağlarını geliştirme fırsatı yakaladılar.
Madencilikte son dönemlerin önemli konularından birisi de elbette maden optimizasyonu ve planlamadır. Artık klasik yöntemlerle oluşturulan cevher ve ocak modellemesinin, bir sonraki aşamaya geçerek maden optimizasyonunu üzerine alması ve buna bağlı planlamanın yapılması gerekmektedir. Günümüzde maden optimizasyonu, klasik Lerchs and Grossman algoritmasının çok ötesinde bir noktada bulunmaktadır. L&G algoritmasının, gelişen bilgisayar teknolojisi ile bilgisayarlarda yer alması sonucunda, maden planlaması bambaşka bir boyut almıştır. Bugün bu algoritmanın daha gelişmiş hali, ilerleyen matematik ve bilgisayar teknolojisi ile firma ve kullanıcılara sunulabilmekte, eskiden günler süren hesaplama evreleri, bugün saat ve hatta dakika bazına inebilmektedir.
Doğrudan Blok Planlama
Maden Optimizasyonunda bu algoritmalardan en önemlilerinden birisi de Doğrudan Blok Planlama olmuştur. L&G algoritmasının, doğrusal programlama algoritması ile güçlendirilmiş ve hızlandırılmış bir hali olan DBP, 64 bit teknolojisinin gelişmesi ile 2015 yılından sonra kullanılabilir hale gelmiştir. Çok fazla matematiksel işlem gerektirdiği için, güçlü bir sisteme ihtiyaç duyan DBP bu dönemden sonra kendisini kullanıcılara gösterebilmiştir.
Önceden Tanımlanmış Cut-Off Grade (Sınır Tenör) Yok
DBP’nın çok güçlü matematik hesaplamaları yapan bir algoritma olmasının yanında en önemli artılarından birisi de, maden optimizasyonu üzerine geliştirilen yazılımların bir çoğundan ayrılarak, kullanıcıdan tasarım parametrelerinin girilmesi evresinden cut-off girişi istememesidir. Sistem optimizasyonu gerçekleştirerek, kullanıcıya muhtemel tüm düşük sınırdaki cut-off’u gösterebilmektedir.
MADEN PLANLAMASI YAPARKEN RİSKLERİ HESAPLADIK MI?
IMCET2019 Sunumu
Sunumun son günü 19 Nisan 2019 saat 10:35’de sunumu yapma fırsatı buldum. Elbette bu tür kongrelerde birden fazla salonda sunum olduğu için çok fazla bir katılımcı beklememek lazım ancak, sanırım sunmuş olduğum konudan ötürü beklediğimden fazla bir katılımcı sunumumu izledi. Maden Optimizasyon’u konusuna oluşan bu ilgi beni cesaretlendirmekle birlikte, yeni görüşmeler neticesinde bu konuda ülkemiz adına, yerli ve milli olmak adına neler yapılabilir sorusunu da sorarak, güzel bir çalışma gerçekleştirmiş olduk.
Sunumu buradan izleyebilirsiniz ve ayrıca bildiri metnine ve sunum dosyasına yine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
